Veelgestelde vragen over het vaarbewijs



Wanneer heb ik een Vaarbewijs nodig?

U heeft een (Klein) Vaarbewijs nodig wanneer u:
  • vaart met een pleziervaartuig met een lengte van 15 tot 25 meter;
  • vaart met een motorboot/gemotoriseerd vaartuig die weliswaar korter is dan 15 meter maar wel sneller kan dan 20 kilometer per uur;
  • vaart op een schip met een lengte tussen de 15 en de 20 meter die bedrijfsmatig ingezet kan worden.

Het Groot Pleziervaarbewijs is verplicht wanneer u vaart met een pleziervaartuig langer dan 25 meter (tot 40 meter).

Tip: Ook al bent u niet vaarbewijsplichtig, het is wel verstandig om Vaarbewijs I te halen als u geregeld op het water te vinden bent. Met Vaarbewijs I doet u namelijk waardevolle basiskennis op wat betreft wetgeving, veiligheid en regelementen.



Voor welke vaartuigen heb ik een Vaarbewijs nodig?

Zie in de lijst hieronder of u voor het desbetreffende vaartuig een vaarbewijs nodig heeft.
  • Jetski: voor een jetski heeft u een vaarbewijs nodig. Deze gaat namelijk al snel harder dan 20 kilometer per uur.
  • Sloep: voor een sloep heeft u doorgaans geen vaarbewijs nodig. De meeste sloepen zijn niet langer dan 15 meter en gaan meestal niet sneller dan 20 kilometer per uur.
  • Speedboot: een speedboot kan doorgaans harder dan 20 kilometer per uur. U heeft in dat geval een vaarbewijs nodig.
  • Motorcruiser (motorjacht): de meeste cruisers zijn niet langer dan 15 meter en halen geen topsnelheid van 20 kilometer per uur. U heeft geen vaarbewijs nodig.
  • Snelle motorboot: een snelle motorboot gaat al gauw harder dan 20 kilometer per uur. U heeft in dat geval een vaarbewijs nodig. Dit geldt ook als u de boot huurt.
  • Zeilboot: is uw zeilboot korter dan 15 meter? Dan heeft u geen vaarbewijs nodig. Is de zeilboot 15 meter of langer? Dan heeft u wel een vaarbewijs nodig.
  • Rib of ander soort rubberboot met motor: een rib kan doorgaans harder dan 20 kilometer per uur. Ook de meeste andere rubberen boten met motor kunnen al snel harder dan 20 kilometer per uur. U heeft in dat geval een vaarbewijs nodig.




Heb ik voor een jetski een vaarbewijs nodig?

Ja, voor een jetski heeft u een vaarbewijs nodig. Deze gaat namelijk al snel harder dan 20 kilometer per uur.



Heb ik voor een sloep een vaarbewijs nodig?

Voor een sloep heeft u doorgaans geen vaarbewijs nodig. De meeste sloepen zijn niet langer dan 15 meter en gaan meestal niet sneller dan 20 kilometer per uur. Is dit wel het geval, dan heeft u wél een vaarbewijs nodig.



Heb ik voor een speedboot een vaarbewijs nodig?

Een speedboot kan doorgaans harder dan 20 kilometer per uur. U heeft dus een vaarbewijs nodig.



Heb ik voor een motorcruiser een vaarbewijs nodig?

De meeste cruisers zijn niet langer dan 15 meter en halen geen topsnelheid van 20 kilometer per uur. U heeft geen vaarbewijs nodig.



Heb ik voor een (snelle) motorboot een vaarbewijs nodig?

Als uw motorboot harder kan dan 20 kilometer per uur, heeft u een vaarbewijs nodig. Dit geldt ook als u de boot huurt.



Heb ik voor een zeilboot een vaarbewijs nodig?

Is uw zeilboot korter dan 15 meter? Dan heeft u geen vaarbewijs nodig. Is de zeilboot 15 meter of langer? Dan heeft u wel een vaarbewijs nodig.



Heb ik voor een rib of ander soort rubberboot (met motor) een vaarbewijs nodig?

Een rib kan doorgaans harder dan 20 kilometer per uur. Ook andere rubberen boten met motor kunnen al snel harder dan 20 kilometer per uur. U heeft in dat geval een vaarbewijs nodig.



Vanaf welke leeftijd mag een motorboot bestuurd worden?

Voor het besturen van een (open) motorboot moet je 12 jaar of ouder zijn. Als je jonger bent dan 16, geldt dat een motorboot niet sneller mag varen dan 13 kilometer per uur (+/- 2,5 pk) en niet langer mag zijn dan 7 meter. Voor het besturen van motorboten die tussen de 7 en 15 meter lang zijn, dien je 16 jaar of ouder te zijn. Vanaf je 16e mag je met een motorboot maximaal 19,9 kilometer per uur varen.

Als een motorboot langer is dan 15 meter of sneller kan dan 20 kilometer per uur, heb je een vaarbewijs nodig. Dit geldt ook voor andere gemotoriseerde vaartuigen, zoals jetski's en rubberboten. Een vaarbewijs geldt pas vanaf je achttiende. Het examen kun je al wel eerder doen.



Vanaf welke leeftijd mag een zeilboot of ander niet gemotoriseerd vaartuig bestuurd worden?

Voor het besturen van een zeilboot of ander niet gemotoriseerd vaartuig bestaat geen minimale leeftijdsgrens. Wel is het zo dat als je jonger bent dan 12 jaar, de boot niet langer mag zijn dan 7 meter. Ben je tussen de 12 en de 18 jaar, dan mag de boot maximaal 15 meter lang zijn. Wil je een zeilboot of ander niet gemotoriseerd vaartuig besturen dat langer is dan 15 meter? Dan moet je 18 jaar of ouder zijn en een vaarbewijs hebben.



Wat is het verschil tussen een Klein Vaarbewijs en Groot Vaarbewijs?

Binnen de te behalen vaarbewijzen wordt onderscheid gemaakt tussen Groot Vaarbewijs en Klein Vaarbewijs. De verschillen staan hieronder uitgelegd.

Groot Pleziervaartbewijs
Het Groot Pleziervaarbewijs is verplicht wanneer u vaart met een pleziervaartuig langer dan 25 meter (tot 40 meter).

Klein Vaarbewijs
Het Klein Vaarbewijs is verplicht voor varen met:
  • pleziervaartuigen met een lengte tussen de 15 en 25 meter.
  • motorboten/gemotoriseerde vaartuigen die korter zijn dan 15 meter maar wel harder kunnen dan 20 kilometer per uur. Hieronder vallen bijvoorbeeld ook jetski's.
  • bepaalde schepen met een lengte van 15 tot 20 meter die bedrijfsmatig ingezet (kunnen) worden.


Het Klein Vaarbewijs is onderverdeeld in Vaarbewijs I en Vaarbewijs II. U vindt hier een overzicht met daarin per vaartuig beschreven of een (Klein) Vaarbewijs nodig is of niet.

Tip: Ook al bent u niet vaarbewijsplichtig, het is wel verstandig om Vaarbewijs I te halen als u geregeld op het water te vinden bent. Met Vaarbewijs I doet u namelijk waardevolle basiskennis op wat betreft wetgeving, veiligheid en regelementen.



Wat is het verschil tussen (Klein) Vaarbewijs I en II?

Het Klein Vaarbewijs is onderverdeeld in twee types. Bekijk onderstaande informatie goed zodat u weet welk type u nodig heeft.

Klein Vaarbewijs I (KVB1)
Het Klein Vaarbewijs I heeft u nodig voor vaart op rivieren, kanalen en meren. Met Klein Vaarbewijs I mag u tevens varen op de Gouwzee. Vaarbewijs I is dus geschikt voor varen op (kleinere) binnenlandse wateren.

Klein Vaarbewijs II (KVB2)
Met Klein Vaarbewijs II mag u varen op groter water en op kustwateren, zoals de Eems/Dollard, de Waddenzee, het IJsselmeer, het Markermeer, het IJmeer en de Oosterschelde en Westerschelde.

Let op: U kunt Vaarbewijs II alleen halen als u ook in het bezit bent van Vaarbewijs I. Via Onlinevaarbewijs.nl is het mogelijk Vaarbewijs I en II tegelijkertijd te halen. Dit scheelt in de kosten.



Welk vaarbewijs heb ik nodig in het buitenland?

Indien u wilt varen in het buitenland, heeft u een ICC (International Certificate of Competence) nodig. Vanaf 1 januari 2010 is het ICC gekoppeld aan uw vaarbewijs en wordt het ICC bij afgifte van het vaarbewijs op hetzelfde pasje verstrekt. Bent u nog in het bezit van een vaarbewijs van voor deze datum? Laat uw oude vaarbewijs dan omzetten.

Als u in het bezit bent van een vaarbewijs met ICC komt u in het buitenland vaak al een heel eind. Toch zijn sommige regelingen in het buitenland net iets anders dan in Nederland. Hieronder staan eventuele bijzonderheden per land beschreven.

Duitsland
In Duitsland geldt dat een vaarbewijs/ICC verplicht is op alle binnenwateren voor vaartuigen met een motor vanaf 5 pk. Daarnaast gelden voor het varen op de Rijn aanvullende eisen. U vindt deze eisen op de website van de Rijksoverheid.

België
In België wordt het Nederlands Vaarbewijs erkend en op de Belgische binnenwateren geldt dezelfde vaarbewijsregeling als in Nederland. Wel heeft u in Vlaanderen voor sommige wateren een waterwegenvignet nodig. Meer informatie over dit vignet vind u op de website van Waterrecreatie.

In België heeft u voor vaartuigen die korter zijn dan 6 meter en die met lage snelheid varen, geen vaarvergunning nodig.

Voor motorvaartuigen met een romplengte langer dan 7 meter die op de binnenwateren varen, is een marifooninstallatie verplicht. Iedereen die een marifoon aan boord heeft, moet over een registratiebewijs en bedieningscertificaat beschikken.

Op een groot gedeelte van de Belgische wateren dient u het Algemeen Reglement der Scheepvaartwegen van het koninkrijk België aan boord te hebben. Dit regelement is standaard opgenomen in de Nederlandse Wateralmanak deel I.

Frankrijk
In Frankrijk is een vaarbewijs verplicht voor boten korter dan 20 meter, met een motor van meer dan 4,5 kW (oftewel 6,1 pk). Verder geldt net als in Nederland dat op rivieren, binnenmeren en kanalen Vaarbewijs I (+ ICC) verplicht is en aan de kust Vaarbewijs II (+ ICC).

Verder geldt dat u binnen 300 meter uit de kust niet harder mag varen dan 5 knopen (9,2 kilometer per uur). U mag niet varen binnen aangegeven zwemgebieden. In havens mag u niet harder varen dan 3 knopen (5,5 kilometer per uur).

Op binnenwateren die beheerd worden door de VNT (Voies Navigables de France), is een vaarvignet verplicht. Dit vignet kunt u online aanschaffen. De kosten van het vignet zijn afhankelijk van uw verblijfsduur en de afmetingen van uw vaartuig.

Spanje
In Spanje is een ICC verplicht voor vaartuigen met een motor vanaf 9,5 pk. Gaat u varen langs de Spaanse kust? Dan dient u, net als in Nederland, in het bezit te zijn van Vaarbewijs I + II (met ICC). Dit geldt ook voor de Canarische eilanden. Bovendien moet u in Spanje in het bezit zijn van een vaarvergunning. Deze koopt u bij de havenmeester.

De eisen wat betreft de uitrusting van uw vaartuig zijn in Spanje iets strenger dan in Nederland. In Spanje moet aan boord een extra peddel aanwezig zijn. Ook een ankertouw van minimaal 25 meter is verplicht.

Italië
In Italië is voor varen op de meren vanaf 5 pk Vaarbewijs I (inclusief ICC for inland waters) verplicht. Voor sommige meren is bovendien een lokale registratie verplicht. Deze kunt u aanvragen in de gemeente waar u verblijft. Voor varen langs de kust is Vaarbewijs II (plus ICC for inland and coastal waters) verplicht. Zorg er bovendien voor dat uw vaartuig goed verzekerd is. In Italië zijn ze hier erg streng op.

Huurt u in Italië zelf een vaartuig, dan gelden er minder strenge regels met betrekking tot het vaarbewijs. Vraag de regels altijd goed na bij de verhuurder.

Wat betreft de uitrusting van uw vaartuig zijn in Italië een paar dingen verplicht. In Italië moet aan boord een peddel aanwezig zijn. Ook een ankertouw van minimaal 25 meter is verplicht, net als een zaklantaarn (met reservebatterij), een EHBO-trommel, waarschuwingsmateriaal en reddingsvesten met CE-keurmerk (voor iedereen aan boord). Daarnaast is een brandblusser verplicht. Afhankelijk van de grootte van uw vaartuig kan het zelfs zo zijn dat u meerdere brandblussers aan boord dient te hebben.

Portugal
In Portugal gelden wat het vaarbewijs betreft dezelfde regels als in Nederland. Neemt u uw eigen vaartuig mee naar Portugal? Dan is het belangrijk om ook even een bewijs mee te nemen waaruit blijkt dat de BTW is betaald.

Griekenland
Wanneer u in Griekenland gaat varen, moeten er minimaal twee personen met een ICC voor inland and coastal waters (Vaarbewijs II) aan boord zijn, tenzij de schipper een verklaring afgeeft dat de tweede persoon aan boord genoeg vaarervaring heeft.

Zwitserland
In Zwitserland is een vaarbewijs verplicht voor vaartuigen met een motor vanaf 6 kW (8,6 pk). Ook voor een zeilschip met een zeiloppervlak van15 m² of meer is een vaarbewijs verplicht.

Houd er in Zwitserland rekening mee dat uw vaartuig moet worden gekeurd voordat u deze te water mag laten. De keuring kunt u aanvragen bij de kantonale scheepvaartinspectie in de hoofdstad van het kanton waar u verblijft.

Kroatië
In Kroatië zijn de regels vrij streng. Zo is voor elk vaartuig met buitenboord- of binnenboordmotor een vaarbewijs verplicht, ongeacht het aantal pk's. Ook voor een klein(er) rubberbootje met een motor van 2 pk is een vaarbewijs verplicht. Voor zeilboten geldt dat een vaarbewijs verplicht is als de boot 3 meter of langer is.

Verder geldt dat als u meer dan 1 zeemijl uit de kust vaart, u in het bezit dient te zijn van Vaarbewijs II (inclusief ICC for inland and coastal waters). Indien u alleen in het bezit bent van Vaarbewijs I, kunt u bij de havenmeester tegen betaling een kort examen afleggen. Als u dit examen haalt, ontvangt u een certificaat dat tijdens uw verblijf in Kroatië gelijk staat aan Vaarbewijs II. Dit certificaat wordt in Nederland echter niet als zodanig erkend. U kunt dit certificaat dus niet in Nederland om laten zetten naar Vaarbewijs II.

In Kroatië is een vaarvergunning verplicht. U koopt deze bij de havenmeester.

In Kroatië zijn de regels wat betreft alcohol en het besturen van een vaartuig zeer streng. Het maximaal toegestane alcoholpromillage voor het besturen van een vaartuig is in Kroatië namelijk 0,0 (in Nederland is dit 0,5).

Ook wat betreft de uitrusting van uw vaartuig zijn de regels in Kroatië streng. Zo moet er een peddel (of een paar roeiriemen) aan boord zijn, net als een EHBO-doos en reddingsvesten (voor iedereen aan boord). Ook een brandblusser van minimaal 2 kg is verplicht, net als een lenspomp op putsemmer. U moet tevens materiaal voor het geven van een noodsignaal aan boord hebben. Daarnaast is een anker met ketting of lijn van minimaal 30 meter lengte verplicht, net als twee landvasten met een minimale lengte van 10 meter.

Hongarije
In Hongarije is een vaarbewijs met ICC verplicht voor alle vaartuigen met een motor van 5 pk of meer. Op het Balatonmeer en het Velencemeer zijn motorboten verboden.

Noorwegen
In Noorwegen is Vaarbewijs II plus ICC verplicht voor bestuurders van een boot tussen de 8 en 15 meter. U heeft ook Vaarbewijs II nodig als uw vaartuig korter is dan 8 meter, maar een motor heeft van 25 pk of meer. Dit geldt voor zowel het varen op binnenwateren als voor het varen op kustwateren.

Zweden
In Zweden is een vaarbewijs verplicht voor vaartuigen met een lengte vanaf 12 meter. Vaart u met een kleinere boot, dan is een vaarbewijs niet verplicht.

Overige zaken die van belang zijn het buitenland
Voor bijna alle hierboven genoemde landen geldt dat er nog een paar algemene zaken zijn die handig zijn om bij u te hebben.

ICP
Het ICP (Internationaal Certificaat Pleziervaartuigen) moet u vaak verplicht bij u hebben wanneer u met uw boot gaat varen in het buitenland. Met een ICP kunt u namelijk aantonen dat het vaartuig uw eigendom is. In vrijwel heel Europa wordt het ICP geaccepteerd als officiële eigendomsverklaring van uw vaartuig.

U kunt uw ICP gemakkelijk online aanvragen via watersporters.nl.

Internationale Verzekeringsverklaring
In sommige landen is een bootverzekering wettelijk verplicht. Dit geldt vooral voor landen rondom de Middellandse Zee. Neem, als uw boot verzekerd is, een internationaal verzekeringsbewijs mee naar het buitenland. Deze vraagt u op bij uw verzekeraar.

Bemanningslijst
In een groot aantal Europese landen wordt verwacht dat u een bemanningslijst aan boord heeft. Op deze lijst staan altijd de naam en thuishaven van het schip en de persoonsgegevens van de bemanning. Daarnaast is het raadzaam om van de complete bemanning een kopie van hun paspoort of identiteitsbewijs aan boord te hebben.

BTW-verklaring
Een BTW-verklaring is doorgaans niet verplicht om aan boord te hebben, maar kan wel handig zijn. Een douaneambtenaar kan namelijk vragen of er binnen de EU belasting over het vaartuig betaald is. Indien u dit gevraagd wordt, moet u dit middels een document aan kunnen tonen

Zie voor meer informatie over documenten voor varen in het buitenland ook de website van de Rijksoverheid.



Kan een buitenlands vaarbewijs omgewisseld worden voor een Nederlands vaarbewijs?

Het is niet mogelijk om een buitenlands vaarbewijs om te wisselen voor een Nederlands vaarbewijs. Tijdens het examen wordt namelijk gevraagd naar specifieke regels die alleen van toepassing zijn op het Nederlandse beroeps- en pleziervaartverkeer. Met een buitenlands vaarbewijs mist u kennis van deze regels.

U kunt als buitenlander wel deelnemen aan het Nederlandse examen. U hoeft hiervoor niet in Nederland woonachtig te zijn en ook niet de Nederlandse nationaliteit te hebben. Houd er wel rekening mee dat het examen in het Nederlands is.

Note in English: You don't have to be a Dutch National to be able to take the Dutch Vaarbewijs Exams. Also people who live abroad are welcome to take the exams. Do, however, bear in mind that the Vaarbewijs exams are in Dutch only.



Wat zijn de medische eisen voor het Vaarbewijs?

Als u uw vaarbewijs wilt halen, moet u voldoen aan bepaalde medische eisen. Daarom moet u als u examen doet tevens een gezondheidsverklaring invullen. Heeft u geen medische klachten of aandoeningen, dan krijgt u bij slagen uw vaarbewijs direct mee. Komt er wel iets uit uw gezondheidsverklaring, dat krijgt u uw vaarbewijs helaas niet direct mee. Een medisch adviseur scheepvaart zal uw verklaring beoordelen en op basis daarvan bekijken of u uw vaarbewijs alsnog ontvangt.

U kunt zich ook op voorhand laten keuren, mocht u een medische aandoening hebben en twijfelen of het überhaupt zin heeft om aan een cursus of examen deel te nemen. Deze keuring wordt uitgevoerd door een door de ILT aangewezen keuringsarts. Meer informatie vind u op de website van het CBR.

Indien u vragen heeft over de beoordeling en de Gezondheidsverklaring kunt u contact opnemen met het CBR, via vaarbewijzen@cbr.nl.



Tot wanneer is het Vaarbewijs geldig?

Als u eenmaal uw vaarbewijs gehaald heeft, is deze uw hele leven geldig. Het verlengen van het Klein en Groot Vaarbewijs is per 1 juli 2014 afgeschaft.



Kan het oude vaarbewijs omgezet worden naar een nieuw vaarbewijs?

Sinds 1 januari 2016 is het papieren Klein Vaarbewijs niet meer geldig en dient u in het bezit zijn van een nieuw vaarbewijs (in de vorm van een pasje). Als u nog een oud (papieren) vaarbewijs heeft, kunt u deze omruilen voor een nieuw exemplaar. Ook als uw vaarbewijs nog geen geïntegreerd ICC bevat (standaard bij afgegeven vaarbewijzen na 1 januari 2010), kunt u een nieuwe aanvragen. Dit doet u via de website van het CBR. De kosten van het omzetten van uw vaarbewijs bedragen 20 euro.



Wanneer heb ik een bedieningscertificaat marifonie nodig?

Op een boot of schip waar een marifoon aanwezig is, wordt verwacht dat tenminste één persoon aan boord in het bezit is van een bedieningscertificaat. U mag een marifoon dus niet zomaar gebruiken, u moet hiervoor eerst het Basiscertificaat Marifonie halen. Wanneer u dit certificaat gehaald heeft, dient u uw marifoon te laten registeren via de website van het Agentschap Telecom. Vervolgens kunt u de marifoon gebruiken.



Wat moet ik doen als ik mijn vaarbewijs kwijt ben?

Is uw vaarbewijs gestolen of bent u uw vaarbewijs kwijtgeraakt? Vraag dan via de website van het CBR een duplicaat aan. U moet hiervoor een verklaring van vermissing ondertekenen. De kosten van een duplicaat bedragen 20 euro.



Worden de cursussen Vaarbewijs I en II afgesloten met een praktijkexamen?

Nee, de cursussen Klein Vaarbewijs worden enkel afgesloten met een theorie-examen. U hoeft dus geen praktijkexamen te doen.

Woont u in België? Dan is een praktijkexamen wél verplicht. U bent natuurlijk vrij om uw vaarbewijscursus in Nederland te volgen zodat u geen praktijkexamen hoeft te doen. Uw Nederlandse vaarbewijs is namelijk ook in België geldig.



Moet ik woonachtig zijn in Nederland of de Nederlandse nationaliteit hebben om examen te mogen doen?

Iedereen die de Nederlandse taal beheerst mag aan het Nederlandse examen deelnemen. U hoeft hiervoor niet in Nederland woonachtig te zijn en ook niet de Nederlandse nationaliteit te hebben. Houd er wel rekening mee dat het examen in het Nederlands is.



Waar en wanneer kan ik het examen afleggen?

U vraagt uw examen aan op de website van het CBR. U kunt meestal al vrij snel terecht. Examens vinden plaats op verschillende locaties door heel Nederland:

De kosten van het examen staan vermeld op de website van het CBR. U krijgt na het examen direct de uitslag. Vergeet niet om geldige legitimatie mee te nemen naar het examen. Zonder geldige legitimatie mag u niet aan het examen deelnemen.





Kan ik ook een proefexamen doen?

Bij onze cursussen vindt u per les een aantal oefenvragen. Zo kunt u zich extra goed op het examen voorbereiden.



Vanaf welke leeftijd mag het examen afgelegd worden?

Een vaarbewijs wordt - na het succesvol afronden van het examen - alleen uitgegeven als je ouder bent dan 18 jaar. Het is echter wel mogelijk om al eerder examen te doen. Ben je jonger dan 18 jaar en slaag je voor het examen? Dan ontvang je een uitslagbrief. Deze kun je op je 18e inwisselen voor een vaarbewijs. Tot die tijd mag je geen vaartuigen besturen waar een vaarbewijs voor nodig is.



Wat is het voordeel van een online cursus vaarbewijs?

Het voordeel van een online cursus is dat u de cursus in uw eigen tijd en in uw eigen omgeving kunt volgen.



Kan ik de cursus op meerdere apparaten gebruiken?

Ja, dat kan. U kunt de cursus ook volgen op uw smartphone of tablet.



Moet ik ook studiemateriaal aanschaffen?

Alleen bij de cursus vaarbewijs 2 heeft u onderstaande attributen nodig voor het oefenen van de opdrachten:
  • Portland-plotter
  • potloodpasser




Kan ik de cursussen offline gebruiken?

Nee, dit kan helaas niet.